Dây thần kinh lưng bị chèn ép- Những việc bạn cần làm là gì
Chèn ép dây thần kinh là gì?
Chèn ép dây thần kinh là một chấn thương xảy ra khi dây thần kinh bị kéo căng quá mức hoặc bị chèn ép bởi xương hoặc mô xung quanh. Ở lưng, dây thần kinh cột sống dễ bị tổn thương do nhiều vấn đề khác nhau.
Trong một số trường hợp, dây thần kinh bị chèn ép ở lưng trên có thể do tư thế sai hoặc chấn thương khi chơi thể thao hoặc cử tạ. Một dây thần kinh ở lưng bị chèn ép có thể gây ra đau, ngứa ran hoặc tê tại vị trí chấn thương và những nơi khác trên cơ thể .
Những triệu chứng
Một dây thần kinh bị chèn ép có thể gây ra cơn đau nhói. Có thể đau nhiều hơn khi quay sang một bên hoặc khi điều chỉnh tư thế .Có thể cảm thấy đau nhiều hơn ở bên phải hoặc bên trái, tùy thuộc vào vị trí dây thần kinh bị kéo căng hoặc nén.
Đôi khi cơn đau có thể lan xuống cột sống hoặc qua thân để cảm thấy đau ở vai và ngực. Cũng có thể cảm thấy ngứa ran hoặc cảm giác “kim châm” ở những vùng đó.
Các triệu chứng khác của dây thần kinh bị chèn ép ở lưng trên của bạn bao gồm yếu cơ ở lưng và vai hoặc bất kỳ cơ nào hoạt động bởi dây thần kinh bị ảnh hưởng.
Cơ lưng có thể không hợp tác khi cố gắng cúi xuống hoặc ngả người ra sau. Có thể cảm thấy căng cứng khi cố gắng di chuyển. Ngay cả khi ngồi lâu cũng có thể khó khăn do dây thần kinh ở lưng trên bị chèn ép.
Giải phẫu của cột sống
Để tìm hiểu làm thế nào các dây thần kinh cột sống có thể bị nén, nó sẽ giúp hiểu thêm về giải phẫu của cột sống.
Có 24 đốt sống, là những xương được phân tách bằng đĩa. Các đĩa đệm giúp giữ các xương lại với nhau và đóng vai trò như đệm giữa chúng. Các xương và đĩa đệm kết hợp với nhau tạo thành cột sống, một thanh cứng và linh hoạt cho phép bạn đứng, ngồi, đi lại và di chuyển từ bên này sang bên kia , từ trước ra sau.
Chạy xuống giữa tất cả các đốt sống là tủy sống và một ống được tạo thành từ các mô thần kinh. Kéo dài từ tủy sống qua các đĩa đệm là các rễ thần kinh cột sống kết nối với một mạng lưới lớn các dây thần kinh khắp cơ thể .
Nguyên nhân tại sao ?
Một nguyên nhân phổ biến khiến các dây thần kinh lưng bị chèn ép là do thoát vị đĩa đệm. Điều này xảy ra khi tâm mềm của đĩa, được gọi là nhân, đẩy qua lớp đĩa cứng bên ngoài, được gọi là hình khuyên.
Nếu nhân đẩy vào dây thần kinh trong cột sống, có thể bị chèn ép dây thần kinh và một số hoặc tất cả các triệu chứng kèm theo.
Bệnh cơ có thể phát triển ở bất kỳ phần nào của cột sống.
Nguyên nhân chính của thoát vị đĩa đệm là do tuổi tác. Đĩa đệm mất đi một phần chất lỏng trong nhiều năm và trở nên kém linh hoạt hơn, dễ bị nứt và thoát vị hơn.
Sự thoái hóa đĩa đệm này có thể xảy ra từ từ ở lưng trên theo thời gian. Nó cũng có thể được tăng tốc bằng cách nâng một vật nặng trên đầu .
Áp lực lên các dây thần kinh cột sống cũng có thể đến từ các gai xương, là sự phát triển bất thường của xương do thoái hóa khớp hoặc chấn thương xương. Các gai xương hình thành trên đốt sống có thể chèn ép các dây thần kinh gần đó.
Các xét nghiệm cân lâm sàng chẩn đoán
Chụp cộng hưởng từ (MRI).
Thử nghiệm không gây đau đớn, không xâm lấn này sử dụng một nam châm mạnh và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể . Không giống như chụp X-quang, chủ yếu cho thấy xương và các cơ quan lớn, MRI có thể tiết lộ hình ảnh chi tiết hơn về mô mềm, chẳng hạn như các đĩa trong cột sống . MRI đôi khi có thể nhận ra các dấu hiệu của sự chèn ép dây thần kinh.
Chụp cắt lớp.
Thử nghiệm không đau và không xâm lấn này tạo ra hình ảnh chi tiết về các rễ thần kinh . Siêu âm, sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh, cũng có thể phát hiện sự chèn ép dây thần kinh ở lưng trên.
Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh.
Điều này kiểm tra các xung thần kinh và cách các dây thần kinh và cơ phản ứng với chúng thông qua một điện tích nhỏ được truyền qua các điện cực đặc biệt đặt trên da.
Điện cơ (EMG)
Trong EMG, bác sĩ sẽ tiêm một cây kim vào các cơ được kích hoạt bởi các dây thần kinh mà họ tin rằng đang bị thương. Cách các cơ phản ứng với điện tích do kim truyền đến có thể cho biết liệu có tổn thương dây thần kinh ở khu vực đó hay không.
Cách điều trị
-Nghỉ ngơi
Nghỉ ngơi là cách điều trị phổ biến nhất đối với dây thần kinh bị chèn ép ở lưng trên. Nên hạn chế các hoạt động có thể làm căng phần lưng trên, chẳng hạn như nâng vật nặng qua đầu hoặc bất kỳ động tác đẩy hoặc kéo căng thẳng nào.
-Thuốc
Cùng với việc nghỉ ngơi và có thể thấy giảm đau khi dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen (Advil) và naproxen (Aleve). Tiêm corticosteroid cũng có thể làm giảm viêm và đau ở các vùng bị ảnh hưởng.
-Vật lý trị liệu
Bác sĩ có thể đề nghị vật lý trị liệu để tập thể dục và tăng cường cơ bắp của lưng trên. Làm săn chắc các cơ này có thể giúp giảm áp lực lên dây thần kinh.
Một nhà trị liệu vật lý cũng có thể giúp bạn học cách sửa đổi cách làm một số công việc nhất định, chẳng hạn như làm việc trên sân hoặc nâng các vật nặng, để giúp giảm bớt gánh nặng cho cơ lưng
Điều chỉnh tư thế đứng và ngồi cũng có thể là một phần của liệu pháp vật lý trị liệu.
-Phẫu thuật
Nếu nghỉ ngơi và vật lý trị liệu không hữu ích, phẫu thuật có thể giúp điều trị dây thần kinh bị chèn ép gây đau ở lưng trên. Điều này có thể liên quan đến việc loại bỏ một phần của đĩa đệm bị thoát vị hoặc xương thúc đẩy.
Mặc dù phẫu thuật có thể khá hiệu quả, nhưng đó thường là biện pháp cuối cùng. Các cách tiếp cận khác thận trọng hơn nên được thử trước.
-Các bài tập giãn cơ
Mặc dù việc nghỉ ngơi các cơ lưng trên là rất quan trọng sau khi chẩn đoán dây thần kinh bị chèn ép, nhưng có một số bài tập bạn có thể thực hiện để giúp cải thiện tính linh hoạt và giảm đau.
Hãy nhớ nói chuyện với bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thói quen kéo căng hoặc tập thể dục nào có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh bị chèn ép của bạn.
-Nâng đầu nằm sấp
Động tác kéo căng này có thể giúp ích cho cơ lưng trên và cổ của bạn.
Nằm sấp. Nâng phần trên cơ thể lên bằng cách chống khuỷu tay lên.
Hếch cằm về phía ngực.
Từ từ nâng đầu của bạn để mắt bạn nhìn lên cao nhất có thể mà không bị căng cổ hoặc lưng.
Giữ trong 5 giây, sau đó từ từ hạ đầu xuống vị trí bắt đầu.
Giữ nguyên tư thế bắt đầu trong 5 giây trước khi lặp lại động tác nâng đầu.
Lặp lại tối đa 10 lần một ngày.
– Bài tập tạo dáng hình cong
Đây là một bài tập tốt để giúp giữ dáng.
Đứng với cánh tay của bạn ở bên cạnh và đầu của bạn ở vị trí trung lập.
Từ từ kéo vai về phía sau và hạ xuống, như thể cố gắng ép hai bả vai vào nhau.
Giữ trong 10 giây, sau đó trở lại vị trí bắt đầu .
Lặp lại 5 lần. Thực hiện 2 hiệp 5 lần lặp lại mỗi ngày.
– Tăng sức đề kháng bằng cách căng khăn hoặc băng cản trước mặt bạn khi bạn di chuyển và siết chặt vai.
-Khi nào bạn cần đi khám bác sĩ
Đau lưng trên nhẹ hoặc ngứa ran giảm dần sau vài ngày có thể chỉ là kết quả của tình trạng viêm tạm thời gây áp lực lên dây thần kinh. Những triệu chứng này không cần đến bác sĩ.
Tuy nhiên, nếu đau dây thần kinh lưng trên là vấn đề tái phát, hãy giải thích các triệu chứng của bạn với bác sĩ.
Nếu bị đau lưng hoặc tê nhức kéo dài nhiều ngày mà không thuyên giảm và nên đi khám bác sĩ sớm. Ngoài ra, nếu cơn đau dọc theo cột sống hoặc xuyên ra ngoài thân, hãy hẹn khám ngay lập tức. Cũng nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để cảm thấy ngứa ran hoặc tê ở tay hoặc chân.
Tổng kết
Trong hầu hết các trường hợp, sự hồi phục hoàn toàn sau một dây thần kinh bị chèn ép xảy ra với ít hơn một số trường hợp nghỉ ngơi. Khi có dấu hiệu đầu tiên của dây thần kinh bị chèn ép ở lưng trên, hãy tìm một vị trí thoải mái và nghỉ ngơi. Nếu bạn có thể dùng NSAID, hãy làm như vậy, nhưng luôn làm theo hướng dẫn trên nhãn hoặc hướng dẫn của bác sĩ.
Nếu cơn đau hoặc tê vẫn tiếp tục sau khi nghỉ ngơi, hãy đến gặp bác sĩ và cố gắng giải thích các triệu chứng một cách chi tiết, kể cả khi chúng bắt đầu và điều gì, nếu có, giúp giảm bớt.
Một số dây thần kinh bị tổn thương nghiêm trọng có thể không tái tạo hoặc phục hồi trở lại toàn bộ sức mạnh trước đó. Nếu đúng như vậy, vật lý trị liệu và các phương pháp điều trị khác có thể giúp bạn kiểm soát mọi tác động kéo dài của dây thần kinh bị chèn ép ở lưng trên.
Bác sĩ có thể chẩn đoán dây thần kinh bị chèn ép ở lưng trên của bạn bằng cách tìm hiểu về các triệu chứng, tiền sử bệnh và bằng cách kiểm tra lưng của bạn. Nếu dây thần kinh bị chèn ép không rõ ràng, bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra hình ảnh.
Nguồn : the Healthline.com – Pinched Nerve in Your Upper Back? Here’s What to Do
Dịch : BS Mai Vân