Sử dụng thuốc tránh thai an toàn
– Cơ chế và tính an toàn của thuốc tránh thai
Chu kỳ hành kinh có 28 ngày. Trong giai đoạn đầu (từ ngày 1 – 14), estrogen tăng dần đạt đến đỉnh cao nhất trước khi rụng trứng một ngày (ngày thứ 14), đặc biệt từ ngày 10 – 14, LH (Lueining hormon), FSH (Foliculin stimuling hormon), đạt điểm đỉnh, giúp cho trứng chín và rụng.
Trong lúc này, progesteron vẫn thấp. Trong giai đoạn sau (từ ngày 15 – 28), còn gọi là giai đoạn hoàng thể, cổ tử cung tiết ra một chất nhầy (lượng tăng dần, thể chất lỏng dần) tạo điều kiện cho tinh trùng tiếp xúc với trứng để thụ tinh, đồng thời progesteron tăng dần làm cho niêm mạc tử cung dày lên tạo điều kiện cho trứng đã thụ tinh là làm tổ được (đậu thai). Trong khi đó, estrogen giảm dần xuống mức thấp nhất.
Thuốc tránh thai có estrogen và progesteron. Chúng được cấu tạo theo một tỉ lệ không giống hẳn như tỉ lệ hình thành trong các giai đoạn sinh lý bình thường. Do đó mà làm cho quá trình thụ thai không diễn ra như sinh lý bình thường: trứng không rụng, không thụ tinh hoặc đã thụ tinh nhưng không làm tổ được đúng vào giai đoạn thích hợp nên không có thai.
Thuốc tránh thai làm cho quá trình thụ thai sinh lý không diễn ra như các giai đoạn bình thường, không mạnh đến mức làm đảo lộn hay làm mất quá trình sinh lý thụ thai; sau khi ngừng thuốc tránh thai, quá trình thụ thai sinh lý lại diễn ra bình thường, có thể thụ thai lại nếu muốn. Do đó, thuốc tránh thai rất an toàn, từ khi phát minh đến nay đã có hàng trăm triệu phụ nữ dùng.
– Các chống chỉ định của thuốc tránh thai
– Thuốc tránh thai không gây ra ung thư nhưng vì trong thành phần có estrogen nên làm cho ung thư có sẵn, đặc biệt là các ung thư lệ thuộc vào estrogen như: ung thư vú cổ tử cung, phát triển nhanh. Không được dùng khi có ung thư hay nghi ngờ có các ung thư này thì không được dùng.
– Vì estrogen trong thuốc tránh thai kháng với thrombin nên làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối, dẫn đến nhồi máu cơ tim, tắc nghẽn mạch phổi, viêm tĩnh mạch huyết khối; những người có nguy cơ, có tiền sử hoặc đang tiến triển các bệnh này thì không dùng. Còn người bình thường dùng thuốc tránh thai với liều bình thường không làm tăng các bệnh này.
– Vì bản thân thuốc tránh thai chứa estrogen và progestatif có thể làm rối loạn nội tiết, rối loạn chuyển hóa, làm các bệnh này sẽ nặng thêm nên người có rối loạn nội tiết nói chung; bệnh Basedow; bệnh đái tháo đường; u tuyến thượng thận; xuất huyết đường sinh dục không rõ nguyên nhân; cholesterol cao thì không được dùng.
– Trong thuốc tránh thai, progestatif kích thích làm ăn ngon, estrogen giữ nước nên có thể làm tăng cân ở người bình thường đều đặn 1 – 2kg/tháng; cần theo dõi chế độ ăn, hỏi lại thầy thuốc; nếu cần có thể dùng một phương pháp tránh thai khác; nếu trường hợp lên 4 – 5kg trong thời gian ngắn thì phải xét nghiệm máu xem có bị bệnh đái tháo đường không; nếu có bệnh này phải ngừng thuốc ngay. Người có thể trạng béo (quá cân nặng chuẩn) hay bị béo phì thì không được dùng.
– Nữ trên 35 – 40 tuổi thường bắt đầu có những rối loạn về hoóc-môn, rối loạn chuyển hóa, thường dễ bị các bệnh tim mạch, nếu có nghiện thuốc lá thì điều này càng dễ xảy ra. Vì vậy, nữ trên 35 – 40 tuổi không nên dùng thuốc tránh thai.
– Chỉ có thai sau khi đã phải ngừng thuốc tránh thai ít nhất là 3 tháng(để tránh các tác dụng bất lợi của thuốc này với thai nhi).
– Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày
. Các thuốc tránh thai kết hợp được đóng vỉ 21 viên hoặc 28 viên. Mỗi viên được sử dụng cùng một thời điểm mỗi ngày, lặp lại trong 21 ngày. Tùy vào loại thuốc bạn sử dụng sẽ có thể ngừng thuốc 7 ngày (với vỉ 21 viên) hoặc dùng thuốc giả dược cả 7 ngày (đối với vỉ 28 viên). Bạn sẽ có kinh nguyệt trong vòng 7 ngày đó ( thường từ 2-5 ngày). Các bạn gái thường thích dùng vỉ 28 viên hơn vì tạo thói quen uống liên tục, tránh quên thuốc.
– Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Hiện nay trên thị trường có nhiều loại thuốc với các cách dùng khác nhau:
. Thuốc mang nhãn hiệu Postinor: Thuốc này đóng vỉ hai viên. Nếu bạn có sẵn thuốc thì chỉ cần uống một liều duy nhất một viên sau giao hợp trong vòng một tiếng. Tuy nhiên, nếu bạn không kịp mua thuốc trong vòng một tiếng, bạn có thể uống 1 viên trong vòng 72 giờ sau giao hợp (càng sớm càng tốt) và 1 viên nữa sau viên đầu 12 giờ.
. Nếu không có loại đó, bạn có thể dùng tăng loại thuốc tránh thai thông thường loại phối hợp như: Choice, Rigevidon, Microgynon, Marvelon (Loại thuốc tránh thai chỉ có một hoóc môn dành cho phụ nữ cho con bú không dùng làm thuốc tránh thai khẩn cấp được). Liều sử dụng: Uống 4 viên trắng (viên có chứa hoóc môn) trong vòng 72 giờ kể từ khi giao hợp (càng sớm càng tốt), sau đó 12 giờ uống 4 viên trắng nữa.
. Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có levonorgestrel (LNG) gồm các vỉ thuốc có tên:
. Thuốc levonelle-2, norievo, plan B, postinor, postinor-2 trong thành phần có chứa 0,75mg LNG: Uống 1 viên trong vòng 8 giờ sau khi giao hợp không được bảo vệ 8 giờ sau uống thêm 1 viên nữa.
. Thuốc microlut, norgeston, microval chứa 0,03mg LNG: Uống 25 viên/lần trong vòng 8 giờ sau khi giao hợp không được bảo vệ 8 giờ sau uống thêm 25 viên nữa.
. Thuốc ovrrette chứa 0,375mg LNG: Uống 20 viên/lần trong vòng 8 giờ sau khi giao hợp không được bảo vệ 8 giờ sau uống thêm 20 viên nữa.