10/1/2020 9:52 AM
ĐIỀU TRỊ TRĨ THEO Y HOC CỔ TRUYỀN
Trĩ là tình trạng giãn các đám rối tĩnh mạch của ống hậu môn. Giãn tĩnh mạch trên sinh ra trĩ nội, nằm phía trên đường răng lược. Giãn tĩnh mạch dưới sinh ra trĩ ngoại, ở dưới đường răng lược. Nếu cả trên và dưới cùng bị giãn tiếp nối với nhau sinh ra trĩ hỗn hợp.
– Nguyên nhân gây nên bệnh trĩ theo Y học cổ truyền
Do các nhân tố bên ngoài (ngoại tà) như phong, thấp, táo, nhiệt… xâm nhập vào cơ thể. Làm thương tổn tràng vị, khiến huyết mạch không được lưu thông, kinh lạc bị ứ trệ. Thấp nhiệt tụ lại ở đại tràng gây nên trĩ.
Do các nhân tố bên trong (nội nhân) làm rối loạn chức năng của các tạng phủ khiến âm dương mất cân bằng. Khí huyết hư nhược, huyết dịch không thông suốt làm tĩnh mạch giãn to mà hình thành trĩ hạ.
Theo nguyên lý cân bằng Âm Dương trong đông Y, bệnh lý tuy biểu hiện ở ống hậu môn nhưng có quan hệ liên với với toàn thân. Cụ thể các nhân tố thuận lợi cho sự phát sinh bệnh trĩ là:
. Do thể tạng và cấu trúc trực tràng, hậu môn, YHCT gọi là “tạng phủ bản hư”.
. Do viêm nhiễm, đặc biệt là rối loạn tiêu hóa lỏng lỵ kéo dài, YHCT gọi là “cửu tả cửu lỵ”.
. Do yếu tố nghề nghiệp phải ngồi nhiều, đứng lâu. Công việc mang vác nặng nhọc.
. Do ăn uống không hợp lý, ăn quá nhiều các đồ cay nóng, uống nhiều rượu, bia, cà phê, trà đặc,… gây tình trạng táo bón.
. Do thai sản. Sách Y tông kim giám viết: “Hữu sản hậu dụng lực thái quá nhi sinh trĩ giả”.
. Do dâm dục thái quá, nhập phòng khi say rượu.
– Phương pháp điều trị Trĩ theo Y học cổ truyền
Phương pháp chữa bệnh trĩ có thể là điều trị bảo tồn và điều trị không bảo tồn.
Y học hiện đại có các phương pháp chữa bệnh trĩ như uống thuốc, đặt thuốc tại chỗ, tiêm gây chai, đốt điện, đông lạnh, thắt trĩ, mổ trĩ.
Y học cổ truyền cũng có nhiều phương pháp như châm cứu, uống thuốc, ngâm thuốc, đắp thuốc, xông bôi thuốc, v.v…
+ Phương pháp điều trị bảo tồn
Nguyên tắc điều trị là thanh nhiệt, trừ thấp, lương huyết, hoạt huyết, chỉ huyết. Sử dụng các bài thuốc Y học cổ truyền với tác dụng phù hợp.
Phương pháp điều trị nội khoa y học cổ truyền đạt kết quả cao với trĩ nội chảy máu, viêm.
Đối với trĩ có chỉ định thủ thuật hay phẫu thuật điều trị nội khoa chỉ là phương pháp cầm cự tạm thời nhằm cầm máu, tiêu viêm trước khi phẫu thuật hay làm thủ thuật.
+ Phương pháp điều trị không bảo tồn
Y học cổ truyền Việt Nam có nhiều kinh nghiệm chữa trĩ các loại. Trong dân gian cũng lưu truyền nhiều kinh nghiệm chữa trĩ.
– Khô trĩ tán A
Thành phần: Thạch tín, phèn phi, thần sa, ô mai, novocain. Viện Y học cổ truyền đã dùng chữa cho 10.465 bệnh nhân từ 1957 – 77, kết quả đạt 80% trĩ rụng.
Chỉ định điều trị với trĩ nội độ II, III đơn thuần và có biến chứng viêm tắc tĩnh mạch.
Đây là một biện pháp đơn giản, dễ áp dụng nhưng cần phải có sự khám bệnh, xét nghiệm chẩn đoán và theo dõi của bác sĩ y học hiện đại.
Phương pháp chữa trĩ bằng khô trĩ tán bôi lên búi trĩ còn có mấy nhược điểm là bệnh nhân bị đau; trĩ xơ chai chứa không có kết quả.
Có thể dùng phương pháp kết hợp y học hiện đại với bôi khô trĩ tán.
Dùng novocain 3% + cồn 90° tiêm vào các búi trĩ sau đó bôi khô trĩ tán lên mặt và các khe kẽ của búi trĩ cho đến khi trĩ rụng (chỉ tiêm ngày đầu tiên).
Bệnh nhân giảm đau rõ, nhiều bệnh nhân không đau, các rối loạn như bí đái ít xảy ra.
– Khô trĩ tán B
Thành phần của bài thuốc trĩ tán A chủ yếu là thạch tín mà thạch tín lại có độc. Những người có chức năng gan thận yếu mang thai, cho con bú, già không dùng được. Bởi vậy, viện dùng công thức thuốc mới gọi là khô trĩ tán B.
Thành phần: nha đảm tử, khô phàn, đảm phàn, novocain.
Bôi khô trĩ tán B lên bề mặt và khe kẽ các búi trĩ sau khi đã tiêm novocain 3% + cồn 90°
Thuốc bào chế đơn giản, rẻ tiền, nguyên liệu sẵn.
– Khô trĩ tán C
Cải tiến khô trĩ tán B thành khô trĩ tán C.
Thành phần: Nha đảm từ, đảm phàn, băng phiến, khô phàn, ô mai, novocain.
Bôi khô trĩ tán độ C lên bề mặt khe kẽ các búi trĩ sau khi tiêm novocain 3% + cồn 909.
Bôi khô trĩ tán kết hợp với tiêm novacain 3% + cồn 90° tác dụng tốt với trĩ nội II, II chưa xơ chai. Kết quả kèm với trĩ nội xơ chai và không kết quả với trĩ ngoại và trĩ thể niêm mạc.
Bệnh nhân có chỉ định điều trị Trĩ theo phương pháp không bảo tồn cần có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.
– Ưu điểm của điều trị Trĩ theo Y học cổ truyền
+ Tính an toàn cao:
Bài thuốc Đông y cổ truyền sử dụng các nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên. Ít tác dụng phụ. Đôi khi có thể gặp một vài tác dụng phụ, nhưng thường nhẹ và nhanh hết. Nhiều bài thuốc Đông Y có thể sử dụng điều trị cho phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em và cả người lớn tuổi.
– Đạt hiệu quả điều trị
Phương pháp điều trị Trĩ theo Y học cổ truyền đạt hiệu quả cao, chữa khỏi nhiều trường hợp.
GIỚI THIỆU MỘT SỐ THUỐC YHCT ĐIỀU TRỊ TRĨ CỦA VIỆN Y HỌC CỐ TRUYỀN QUÂN ĐỘI |